Hepinize merhaba, bugün çocuklarla yaz tatilini daha eğlenceli ve öğretici geçirebileceğimiz bir seriye başlamaya karar verdim. İlk deneyimiz normalde sert bir yapıya sahip olan tavuk kemiklerinin deney sonunda esnek ve daha yumuşak bir yapıya geçişini bize anlatacak. Çocuklar için deney yapmak yani bir olayı birinci elden deneyimlemek, okuyarak veya dinleyerek öğrenmekten çok daha önemlidir. Umarım bu seri ile birlikte çocuklarınızla daha kaliteli vakit geçirebilirsiniz. Bir sonraki serilerimizde görmek istediğiniz deneyleri de benimle yorumlarda paylaşabilirsiniz. Ayrıca deneyle ilgili aklınıza takılan, merak ettiğiniz bir soru olursa benimle sosyal medya hesaplarımdan veya yorumlardan iletişime geçebilirsiniz. İyi okumalar dilerim.
Esneyen Kemik Deneyi
Esneyen kemik deneyine başlamadan önces çocuğunuzla birlikte kemiklerimizin nasıl bir yapıya sahip olduğunu, vücudumuzda kemiklerin nasıl bir görevi olduğunu tartışabiliriz. Tartışma sırasında tavuk kemiklerinin sertliğini inceleyebilir ve kemiğin içerisinde ne gibi yapılar olduğu hakkında ufak bilgiler verebiliriz. Deney sırasında çocuğunuzun yaşına bağlı olarak kafasını karıştırmayacak derecede daha az veya daha fazla bilgi verebilirsiniz. Biliyorsunuz ki gereğinden fazla bilgi vermek kafalarını karıştıracağı gibi basit ama açıklayıcı cevaplar vermek bazı şeyleri çok daha rahat anlamalarını sağlayacaktır. İlerleyen günlerde yaptığınız deney hakkında sorular sorabilir, deneyi hatırlayıp hatırlamadığını, aklına nelerin takıldığını öğrenebilirsiniz.
Esneyen Kemik Deneyi İçin Malzemeler:
- Tavuk kemikleri (tavuk but kemiği kullanılabilir.)
- Su
- Sirke (herhangi bir sirke kullanılabilir.)
- 1 adet cam kavanoz
Çocuklar İçin Deney Hazırlanışı:
Öncelikle deney için hazırladığımız tavuk kemiklerini kalan derilerden ve yağdan arındırıyoruz. Bu deney için bir veya birden fazla tavuk kemiği kullanabiliriz. Sirkeyi kavanoza dolduruyoruz ve hazırladığımız tavuk kemiklerini kavanoza bırakıyoruz. Kavanoz kapağını sıkıca kapatıp kemikleri bir hafta içinde bekletiyoruz.
Bu deneyle birlikte kemiğin sertliğini kaybedebildiğini öğrenmiş olacağız.
Kemikler Neden Esnek Yapıya Sahiptir?
Kemiklerin sert ve hafif esnek yapılarını korumaları için kalsiyum karbonata ihtiyaçları vardır. Sirke kalsiyum karbonatla etkileşime girdiğinde kemik güçsüzleşir ve daha esnek bir yapı hâline gelir.
Kemiklerin yapısıyla ilgili daha fazla bilgi vermek istiyorsak pişirilmemiş kemik, tek başına suda haşlanmış kemik ve sirkede bekletilmiş kemikleri birbiriyle kıyaslayan bir deney yapabiliriz. Pişmemiş kemiğe dokunurken eldiven kullanmanızı tavsiye ederim.
Henüz pişmemiş çiğ kemik, haşlanmış kemiğe kıyasla daha esnektir, küçük kemikler kolaylıkla elle kırılabilir. Haşlanmış kemik ise oldukça sert bir yapıdadır ve büyük bir kemikse elinizle kolay kolay kırmanız mümkün değildir. Haşlanmış kemiği kırdığımızda ucunun sanki bıçak gibi keskin olduğunu görürüz. Bir hafta sirkede bekletilmiş kemik ise tamamen esnektir ve sertliğini neredeyse tamamen kaybetmiştir.
Bu deneyle birlikte kemiklerin temel yapısı ile ilgili bilgi edinmiş ve belirli durumlarda kemiğin yapısının bozulabileceğini öğrenmiş olacağız. Aynı zamanda çocuklar kemiğin çok sert bir yapıda değil, esnek ve kırılgan olmayan yapıda olduğunu görecekler.
Eğer elinizde çocuklar için kullanılan bir mikroskop varsa deney öncesi ve sonrası kemiğin yapısını inceleyebilirsiniz.
Tavsiye Bağlantı: Öğrenme Çeşitleri: Görsel, İşitsel, Kinestetik
Deneyi Etkili Kılmak İçin Ne Yapılabilir?
Çocuk gelişimi deney örnekleri günümüzde birçok web sitesinde ve sosyal medyada bulunuyor. Ancak siz de tahmin edersiniz ki önemli olan bu deneyleri yapmak değil, deney esnasında çocuğunuzla hem kaliteli vakit geçirmek hem de ona yeni bilgiler öğrenmektir. Deney sırasında mutlaka çocukla etkileşimde kalmalı, deney sırasında araştırma becerilerini geliştirme (konu ile ilgili bir kitap karıştırması, internetten bir video izlemesi veya blog yazısı okuması vs.), bir yandan da deneyin başrolünde onun olmasına izin vermeliyiz. Deney sırasında malzemeleri kullanma konusunda onu cesaretlendirmeliyiz.
Bunlara ek olarak deneyleri etkili kılan, istediği zaman geri dönüp bakabileceği bir deney günlüğü oluşturabilirsiniz. Çocuğun yapabileceği deneyler ile ilgili gözlemlerinizi, araştırmalarınızı ve bulgularını not alabilir, çocuğunuzdan bununla ilgili deftere çizim yapmasını isteyebilirsiniz. Şu anda okuyamıyor olsa bile ileride bu günlüğü okuyacak ve geçmişte yaptığı deneyler ile ilgili bilgi sahibi olacaktır. Çocuğunuz video çekmeye ilgiliyse size özel video günlüğü oluşturma konusunda da ona destek olabilirsiniz.
Bugünkü yazımızda çocuklar için esneyen kemik deneyi ve yapılışı üzerine konuştuk. Bu deney küçük yaş aralığına hitap edebileceği gibi deney detaylandırıldığında farklı yaş aralıkları için de ilgi çekici hâle getirilebilir. Bir sonraki yazımda görüşmek üzere, hoşçakalın!
Bu bağlantıya da göz atabilirsiniz: Çocuklar İçin 50 Farklı Deney
